Falih Rıfkı Atay anlatıyor:
TBMM’nin açılışından sonra kurulan bakanlıklarda görevli bakanlar, çeşitli resmi görevlerle muhtelif (çeşitli) zamanlarda yurdun her bucağını ziyaret ederlerdi. Yine böyle resmi bir vazife için Çanakkale’ye giden bakanlardan birine Atatürk şöyle dedi:
“Orada Mehmetçik anıtının başında şehitleri anacaksınız. ‘Siz olmasaydınız, siz göğüslerinizi çelik kalelere karşı siper etmeseydiniz, boğaz elden gider, İstanbul elden giderdi.’ diyeceksin.”
“Evet Efendim.”
“Çanakkale’de yalnız bizim şehitlerimiz yok. Bu topraklar üzerinde kanlarını döken insanları da o kahraman düşman savaşçılarını da saygıyla anacaksın.” Bakanın ricası üzerine bu son söylenecekleri Atatürk’ün kendisi hazırlamıştır. Nutuk şudur:
“Bu memlekette kanlarını döken kahraman!
Burada bir dost vatanının toprağındasınız. Huzur içinde uyuyunuz. Sizler Mehmetçiklerle yan yana, koyun koyunasınız.
Uzak diyarlardan evlatlarını harbe gönderen analar!
Gözyaşlarını dindiriniz; evlatlarınız bizim bağrımızdadır, huzur içindedirler. Onlar bu toprakta canlarını verdikten sonra artık bizim evladımız olmuşlardır.”
Bu nutku yabancı gazeteler haber aldıktan sonra, haftalarca, aylarca Avustralya’dan, Yeni Zelanda’dan sevgi ve minnet mektupları yağmıştı.
(Bahsi geçen bakan, İçişleri Bakanı Şükrü Kaya’dır. O tarihte Çanakkale Anması’na katılması üzerine Atatürk’ün isteği üzerine bu durum gelişmiştir.Editör’ün Notu)
Anılarla Atatürk, İstanbul Görsel Yapım Prodüksiyon