Bizi bugünkü ekonomik yoksulluk ve sıkıntıya düşüren şimdi artık kalkmış olan kapitülasyonların yol açtığı son derece durumu hatırlatmadan geçemem. Bilirsiniz ki ülkemiz ekonomik örgütlenme ve ortam bakımından güçlü bir durumda değildi. Bireysel ekonomi değerleri de serbest rekabete dayanabilecek dereceye ulaşmamıştı. Tanzimatın açtığı serbest ticaret dönemi, Avrupa’nın rekabetine karşı kendisini savunamayan ekonomimizi bir de kapitülasyon zincirleriyle bağladı. Örgüt ve bireysel değer bakımından ekonomi alanında çok güçlü olanlar ülkemizde üstelik ayrıcalıklı durumlarda bulunuyordu. Kazançlarından vergi vermiyorlardı. Gümrüklerimizi ellerinde tutuyorlardı. İstedikleri zaman, istedikleri eşyayı, istedikleri koşullar altında ülkemize sokuyorlardı. Ekonomimizin bütün kesimlerine, sınırlama ve koşul tanımadan egemen olmuşlardı. Baylar, karşılaştığımız rekabet tamamiyle haksız, son derece eziciydi. Rakiplerimiz böylece gelişmeye elverişli endüstrimizi de yok ettiler. Tarımımıza zarar verdiler. Ekonomi ve maliye alanında gelişme ve ilerlememize engel oldular.
Mart 1922, Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, Cilt I